पंडितकाका। राजेंद्र ढवळे

अवघ्या  देशांचे  मेकॅनिकल ईंजिनिअरींग कोळून प्यालेले इचलकरंजी  येथील जगप्रसिद्ध

FIE ऊद्योगाचे जनक  पंडितकाका कुलकर्णी आपल्यात आता नाहीत ही विषण्ण करणारी बातमी ऐकली . खरोखर काही काळ स्तब्ध झालो .

इंजिनिअरींगची फॉर्मल डिग्री नसली तरी एकलव्याप्रमाणे  स्वत:च प्रयोगशीलतेच्या जोरावर  अभियांत्रिकी विद्या पारंगत झाले होते . इतकेच नव्हे तर या ज्ञानावर  पण सुतार लोहार कुंभार या परंपरागत  हक्क असलेल्या व पिढीजात कौशल्ये विकसित झालेल्या जमातीतील अनेकांना त्यांच्या हजारो लोकांच्या हजारो पीढ्यांचे संचिताचे ज्ञान या

कुलकर्ण्यांच्या लिखापडी करणार्‍या घरात जन्मलेल्या एकट्या   माणसाने एकाच जन्मात कसे मिळवले असेल या कोड्यात निश्चितच टाकले होते.

त्यांच्या अनमोल ज्ञानामुळे शेकडो ऊद्योजक तयार होऊन स्वत:च्या पायावर ऊभे राहीले व भारताचे नाव सातासमुद्रापार टिकवले .प्रिसीजन हाच स्थायीभाव असलेल्या त्यांच्या  सर्व प्रकारच्या टेस्टींग मशिनची ख्याती ही सर्वदूर पोहोचली.भारतातील अनेक मशिनशॉप्स  वर्कशॉप्स व रिसर्च टेस्टींग  सेंटर्स या टेस्टींग  मशिनच्या भरवशावर यशस्वी झाली असे म्हटले  तर अतिशयोक्ति होणार नाही .त्यांच्या कौशल्यावर जपानी लोकांचा पण इतका भरवसा  होता की तेव्हा दुचाकीच्या इंजिनचा कळीचा काम्पोनंट असलेला कार्ब्युरेटर भारतात तयार करताना 

त्यांना फक्त  पंडितरावांची साथ घेणे योग्य वाटले . आणि त्यातून KEHEIN FIE Pvt.Ltd  या कंपनीचा जन्म झाला .जपानी कोलॅबोरेशन नव्हते तेव्हाही ते देशी तंत्रज्ञानावर आधारीत Fuel Instruments and Engineers Pvt .Ltd.  (FIE) या स्वत:च्या कारखान्यात डिझेल इंजिन्ससाठी फ्युएल इंजेक्शन इक्विपमेंट्स  तयार करत होते . Kehein FIE कारखाना सुरू झाल्यावर देशी वाहन ऊत्पादकांचा तर त्यांच्यावर इतका गाढा विश्वास होता  की हीरो होंडा कंपनीचे ५० लाखावर कार्ब्युरेटर्स असोत की बजाज पल्सारचे १६ लाख असोत ते कारखान्यातून थेट प्रीईन्सपेक्शन न होता थेट असेंब्ली लाईनवर जाऊन जुळत असलेल्या गाडीवर बसवले जात . त्यांच्या नावातच इतके प्रचंड वलय होते की त्यांनी स्थापन केलेल्या फाय फौंडेशनच्या पुरस्कारासाठी देशाचे पंतप्रधान स्वत: ऊपस्थित 

रहात असत . 

त्यांच्याकडेच नोकरी केलेले  अनेक जण  त्यांची प्रॉडक्ट्स जशीच्या तशी कॉपी मारून इचलकरंजी,कोल्हापूरातच  उद्योजक म्हणून त्याचेच कॉंपीटीटर म्हणून ऊभे राहीले पण त्यांनी कधीही या लोकांना कॉपीराईटची भीती घालून त्यांचे व्यवसाय बंद पाडले नाहीत ऊलट शक्य होईल तेवढा आधारच दिला . त्यांचे पोट भरतेय याचेच त्यांना समाधान होते .

 पंडित जितेंद्र  अभिषेकींच्या एका गाण्याचे  बोल आहेत ...

माझे जीवन गाणे गाणे ..

त्याच धर्तीवर पंडितराव  कुलकर्णींचे 

जीवन म्हणजे .........

माझे जीवन यंत्रे यंत्रे 

मशिनींग असो की टेस्टींग असूदे ।

अॅक्युरसी किवा प्रिसिजन असू दे ।

 धातू असो मऊ की राठ असू दे  ।

 आकार देतही जाणे  ॥

 अशा या ऊत्तुंग व्यक्तिमत्वास 

माझे कोटी कोटी प्रणाम व अभिवादन !!!!

....प्रा. राजेंद्र कृष्णराव ढवळे ,

    कोल्हापूर 

🙏🙏🙏🙏🙏🙏🙏🙏🙏💐💐💐💐💐💐💐💐💐